Focus op relaties

Focus op relaties

Bij de focus om relaties draait het ook om de relaties. Je hebt als school een prachtige visie en een plan van aanpak dat helemaal klopt en is afgestemd op de schoolsituatie. Toch biedt dat nog geen garantie op succes, want op school werken we niet met voorgeprogrammeerde robots, maar met mensen; prachtige mensen met mooie talenten, ervaring en sterke eigenschappen, maar ook met hun zwakheden en (on)hebbelijkheden. ‘We hebben allemaal wat, we zijn allemaal raar’, zong een bekend zangduo in de jaren tachtig. De strekking van het lied en van de focus op relaties is dat we met allemaal verschillende mensen bij elkaar zijn gekomen om er iets moois van te maken. Dat is een uitdaging en een voorrecht.

Fundament van vertrouwen

Een uitgangspunt bij kwaliteit is dat er een fundament van vertrouwen nodig is om te kunnen bloeien en groeien als team. Onderling vertrouwen draagt in belangrijke mate bij aan hoe het team functioneert. We hebben het in deze context vaak over de professionele teamcultuur. Die cultuur wordt bepaald door de manier waarop de teamleden ‘samen’ zijn. Dit samen heeft niet als doel om allemaal hetzelfde te worden, maar om juist met de onderlinge verschillen kansen te zien en te benutten die gezamenlijke groei opleveren. We geven aandacht aan het persoonlijk functioneren van de teamleden en de onderlinge relaties. Op die manier gaan teamleden zichzelf en elkaar begrijpen en zijn ze bereid om voor elkaar door het vuur te gaan en beter te worden.

Durf kwetsbaar te zijn!

Relaties staan of vallen met kwetsbaar durven zijn. Is er ruimte om te benoemen waar mensen tegenaan lopen, wat hen zeer doet en waarin ze wonden oplopen? Wanneer hier geen of nauwelijks ruimte voor is, kan het inhoudelijke gesprek niet goed worden gevoerd. Er liggen dan blokkades in de communicatie die ook de kwaliteitsontwikkeling afremmen. Waar kwetsbaarheid niet de ruimte krijgt, vormt zich een voedingsbodem voor conflicten of juist conflictmijding, met als gevolg: lange en frustrerende vergaderingen, weinig resultaat en veel onbesproken frustraties. Wankele relaties geven wankele resultaten. Sterke relaties geven sterke en toekomstbestendige resultaten.

Uit de praktijk

Met regelmaat kom ik de dynamiek van ‘de stillen & de praters’ tegen. De praters nemen snel en nadrukkelijk het woord en uiten krachtig hun mening. Waarmee zij hun stempel drukken op de inhoud. Meestal is dat een minderheid van de teamleden, want de meerderheid moet ergens ‘even over nadenken’, er ‘een nachtje over slapen’. Het predikaat: ‘stil’ is meestal onterecht. Dan is het even opletten geblazen, want ‘praters’ kunnen hun stempel soms snel drukken op de inhoud én op de besluitvorming. Meer dan eens storen praters zich aan de stillen (‘Die zeggen nooit iets!’). Maar andersom storen de stillen zich aan de praters (‘Die luisteren niet naar anderen!’). Als deze dynamiek leidt tot polarisering, komt de schoolontwikkeling in gevaar.

Goed communiceren

De grootste winst in kwaliteit is te behalen bij goed communiceren en elkaar op een gezonde manier van feedback te voorzien. Als teams leren de kritische dialoog te voeren – zonder een afstandelijk kritische of angstig emotionele houding aan te nemen – en op een constructieve manier het conflict aangaan, zonder de basis van onderling vertrouwen aan te tasten, zal de onderwijskwaliteit een enorme impuls krijgen. Dan ontstaat er ruimte om er echt samen voor te gaan en doelen te stellen waar iedereen zich met hart en ziel aan verbindt.

Vier je successen!

Focussen op relaties betekent tenslotte ook dat je behaalde resultaten samen viert.

Bij het focussen op relaties maken we bijvoorbeeld gebruik van het model uit het boek ‘De vijf frustraties van teamwork’ van Patrick Lencioni.